Kısaca Tüp Bebek Nedir ?
"In vitro fertilizasyon; kadının yumurtalıklarından bir ya da daha çok sayıda olgun yumurta hücresinin alınarak, bunların kadının eşinden alınan sperm ile vücut dışında özel bir ortamda döllenmesidir."
Embriyo transferi ise döllenen bu yumurtaların rahime yerleştirilmesidir. "
İNSAN ÜREME SİSTEMİ
KADIN ÜREME ORGANLARI:
HAZNE(VAJİNA): Dış üreme organları ile rahim arasında uzanan bir kanaldır.
Görevleri:
· Cinsel birleşme bu kanalda gerçekleşir
· Adet kanaması bu kanal yoluyla dışarı atılır.
· Bu kanal aynı zamanda doğum yoludur.
RAHİM (UTERUS): Büyüklük ve şekil olarak armuda benzeyen bir organdır. İdrar torbasının arkasında barsağın son kısmının (rektum) önünde yerleşmiştir. İç kısmı endometrium olarak adlandırılan bir tabaka ile döşenmiştir. Her adet döneminde yeniden hazırlanır ve adet kanaması ile dışarı atılır.Embryo rahim içinde bu tabakada gelişir ve bu tabaka gebeliğe yataklık yapar.
Görevleri:
· 38-40 hafta boyunca bebeğin büyümesi ve gelişmesini sağlayan bir organdır.
· Doğum eylemi sırasında kasılarak bebeğin ve eşinin(plasenta) doğmasını sağlar.
· Her adet döneminde gelişen endometrium tabakası dökülerek adet kanamasının olmasını sağlar.
RAHİM KANALLARI (FALLOP TÜPLERİ): Rahmin her iki üst yanından yumurtalıklara doğru uzanan çok ince tüplerdir.
Görevleri:
· Yumurtalıklardan atılan yumurta hücresini alarak rahime doğru naklini sağlar.
· Tüp içinde seyahat eden yumurta hücresi eğer bir erkek tohum hücresi ile karşılaşırsa döllenme gerçekleşir, yani sperm ile yumurtanın karşılaşmasını sağlar, dölllenme burada gerçekleşir.
YUMURTALIKLAR(OVERLER): Tüplerin karın boşluğuna açılan uçlarının bittiği bölgede karın arka yan duvarına bağlı olarak yer alırlar. Rahim kanalları yumurtanın atılacağı zaman yumurtalıklar üzerine huni gibi kapanırlar. Şekil olarak bademe benzerler.
Görevleri:
· Her ay olgun bir yumurta hücresi üretirler.
· Hormon salgılarlar.Bu hormonlar iki önemli kadılık hormonu olan östrojen ve progesterondur.Tüm hayat boyunca etkileri süren hormonlar,üreme organlarının gelişmeleri için önemlidir.Östrojen ve progesteron hormonlarıendometriyum tabakasını her ayyeni bir gebelik için hazırlarlar.
ÖSTROJEN:
· Adet kanamasından itibaren salgılanmaya başlar.Yumurtlama zamanında en yüksek düzeye ulaşır.
· Rahmin, tüplerin ,vajenin ve dış üreme organlarının ergenlik döneminde gelişmesini sağlar.
· Tüplerin hareketini arttırarak yumurtaların rahime taşınmasını sağlar.
· Rahmin iç tabakasının(endometriyum) kalınlaşmasını ve olası bir gebeliğe karşı hazırlanmasını sağlar.
· Rahim kaslarının kasılmasını sağlar.
PROGESTERON:
· Yumurtlama olduktan sonra daha fazla miktarda salgılanmaya başlar.
· Gebelikte endometriyum tabakasının yıkılmasını önleyerek gebeliğin devamını sağlar.
· Vücut ısısını yarım derece yükseltir.
· Rahim kaslarının gevşemesini sağlar.
Yumurtalıklardan salgılanan östrojen ve progesteron hormonlarının kandaki miktarları, beyinde yer alan ve hipofiz adı verilen bir salgı bezi tarafından kontrol edilir.Hipofizden salgılanan ,östrojen ve progesteronu etkileyen hormonların kısaltılmış isimleri;FSH ve LH dır.
FSH (folikül uyarıcı hormon)
Her ay yumurtalıklardan ,içinde yumurta hücresini de barındıran bir folikülün ,yumurtlama yapabilecek bir kapasiteye kadar gelişmesini sağlar.Gelişen bu yumurta hücresi östrojen hormonu salgılar.Östrojenin kanda yükselmesi FSH ‘ın düşmesine neden olur.
LH (luteinize edici hormon)
FSH ile birlikte yumurtlamayı sağlar.Yumurtlamadan hemen önceki günde LH salgısı artar.Progesteronun kanda yükselmesi LH’ın düşmesine neden olur.
ERKEK ÜREME ORGANLARI
1.İdrar torbası
2.Meni kesecikleri
3.Prostat
4.İdrar yolu
5.Sperm kanalları
6.Epididimis
7.Erkek yumurtalıkları(testisler)
ERKEK YUMURTALIKLARI (TESTİSLER):
Torbalarının içinde sağda ve solda yerleşmiş olarak bulunur.
Görevleri:
· Erkek tohum hücrelerini (sperm) üretmek.
· Erkeklik hormonu (testosteron) salgılamak.
TESTİS TORBALARI (SKROTUM):
Testisleri saran deri torbadır.
Görevleri:
· Testislerin 35,5-36 derece sıcaklıkta muhafaza edilmesini sağlar ,çünkü erkek yumurtalıkları spermi ancak bu sıcaklıkta üretir.Oysa vücut sıcaklığı 37 derecedir,bu nedenle erkeklerde yumurtalıklar kadınlardan farklı olarak vücut dışına alınmıştır.
EPİDİDİMİS:
Testislerde üretilen tohum hücrelerinin ,tohum kanallarına ulaşmadan önce toplandıkları yerdir.
Görevleri:
· Erkek tohum hücrelerinin olgunlaşmak için kısa bir süre beklemelerini sağlar.
TOHUM KANALLARI (SPERM KANALLARI):
Erkek tohum hücrelerini testislerden çıktıktan sonra meni keseciğine ulaşmak için geçtikleri kanaldır.
Görevleri:
· Erkek tohum hücrelerini taşımada aracı bir yoldur.
MENİ KESECİKLERİ (VESİKA SEMİNALİS):
İdrar torbası ile rektum arasında bulunan kese şeklindeki bir yapıdır.
Görevleri:
· Dışarıya atılmadan önce erkek tohum hücrelerini içinde muhafaza eder.
· Boşalma anında atılan sıvının(meni) bir kısmını üretir.
· Salgıladığı sıvı ile erkek tohum hücrelerinin beslenmesi ve hareketini sağlar.
PROSTAT:
İdrar torbasının hemen altında yeralan ceviz büyüklüğünde bir organdır.
Görevleri:
· Alkalen asit olmayan bir sıvı salgılayarak spermlerin asidik ortam olan vajende yaşamalarını sağlar.
· Adele kasılmaları ile erkek tohum hücrelerinin hızla dışarı atılmasını sağlar.
PENİS:
Erkekte üreme organıdır.
Görevleri:
· Cinsel birleşme sırasında spermlerin hazneye atılmasını sağlar.
· İdrar yoluda penis aracılığı ile dışarı açılır.